RADYOKONTRAST MADDE ALERJİSİ
Derneğimizin başarı çizgisi her geçen güz yükselen aktivitelerinden bir olan “Astım Alerji İmmünoloji Dergisi”nin 2021 yılı 2. Sayısı yayınlandı. Son sayıda yer alan Hacettepe Üniversitesi, Alerji ve İmmünoloji BD tarafından yapılan araştırma, radyokontrast madde alerjisi ile ilgiliydi.
Radyolojik tetkiklerde daha iyi görüntü alınabilmesi için kontrast madde kullanmak gerekebilir. Ancak bu hastaların binde 4’ünde kontrast madde verildikten sonra istenmeyen reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Bazı reaksiyonlar; alerjik şok (anafilaksi), kızarıklık, kaşıntı, kurdeşen, ödem, nefes darlığı, hırılıtılı solunum, ses kısıklığı, tansiyonda ani düşme ve bilinç kaybı gibi kontrast madde verildikten çok kısa süre sonra ortaya çıkar. Mesela koroner anjiyografi sırasında gelişebilir ve koroner arter spazmına neden olabilir. Bazen de kontrast madde verildikten bir süre sonra genellikle 3 gün içinde meydana gelir. En yaygın olanı kaşıntılı makülopapüler döküntüler çıkmasıdır. Genellikle hafif seyirli olmasına rağmen vaskülit ve ağır ilaç reaksiyonlarına doğru ilerleme gösterebilir.
Kontrast maddeye alerjisi olan hastalar, eğer kendilerinden tekrar kontrast madde kullanılması gereken bir tetkik istenirse alerji uzmanına başvururlar. Alerji uzmanları hastalara hem teşhis için hem de riski azaltan tetkik öncesi uygulamalar (premedikasyon) açısından yardımcı olurlar. Alerji uzmanları için günlük klinik uygulamada karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, hastaların önceki olayda hangi kontrast maddenin kullanıldığını hatırlamamasıdır. Yine çoğu hasta kendilerinde ortaya çıkan reaksiyonların ayrıntılarını da tanımlayamamaktadır. Bu sorunları değerlendiren Hacettepe Çalışmasında toplam 41 hasta incelenmiştir. Türkiye’de en yaygın kullanılan kontrast madde olan ioheksol ile alerji testi yapılmış ve ancak oldukça düşük oranda pozitiflik saptanmıştır. Hastaların yarısına tekrar kontrast madde verilmesi gerekmiş ve bu durumda premedikasyon denilen kontrast madde uygulanmadan önce alerjik reaksiyonları engelleyecek ilaç uygulaması işlemi hastalara önerilmiştir. Çalışmada öncesinde premedikasyon kullanan hastalarda daha az yan etki görüldüğü saptanmıştır.
