Maya Alerjisi
Son günlerde oldukça popüler olan bir diyet şekli var; mayalı yiyecekleri tüketmemek. Başlangıçta mayaya intoleransı olanlara tavsiye edilen bu diyet, karbonhidrat tüketimini azaltıp dolaylı yönden zayıflama sağladığı için giderek daha çok kişi tarafından benimsendi. Doğrusu ne? Kimler bu diyeti yapmalı?
Maya deyince akla sirke, turşu, bira, şarap, ketçap, hardal, peynir, yoğurt ve kefir gelir, ama günlük yaşamda en fazla mayayı ekmek, kek, bisküvi, simit gibi unlu mamüllerin içinde tüketiriz. Tahıllarda bulunan glutene karşı anormal yanıt olarak tanımlayabileceğimiz Çölyak Hastalığı ülkemizde sık görülür. Hatta hafif belirtiler gösterdiği için gizli kalmış, henüz teşhis edilmemiş pek çok çölyak ve non-çölyak gluten duyarlılığı olan hastaların olduğu düşünülmektedir. İşte bu gizli hastalar maya diyeti yaparlarsa unlu mamülleri de tüketmedikleri için yakınmaları azalır ve maya diyetinden fayda gördüklerini sanırlar.
Mayaya intoleransı olanlara yani mayayı sindiremeyenlere ve maya alerjisi olanlara maya diyeti önerilmelidir. Maya alerjisi sık görülen bir besin alerjisi değildir. Mayaya karşı alerjik olan bireyler hafiften ağıra kadar uzanan alerjik belirtiler gösterebilir. Bu belirtilerin bazıları, karın ağrısı, ishal gibi, mide barsak sistemi ile ilişkilidir. Bazı bireylerde ciltte kızarıklık, kabarıklık ortaya çıkabilir. Ancak unutulmamalıdır ki, diğer besin alerjileri gibi, maya alerjileri de, yaygın, tüm vücudu ilgilendiren, hatta bazen hayatı tehdit edebilen anafilaksi olarak adlandırılan, alerjik şok tablosuna yol açabilir. Bu nedenle maya alerjisi olan hastaların izleminde, yalnız mayanın kısıtlanması yeterli olmayıp, bu hastaların acil durumlarda uygulamak için, besin alerjilerinde hayat kurtarıcı olan otomatik adrenalin iğnelerini taşımaları gerekebilir.
Maya diyetinin sakıncaları nelerdir? Maya; B vitamini, potasyum, çinko ve magnezyum içerir. Bu nedenle maya diyeti yapmak zorunda olanlar B vitamini kaynakları olan et, balık, yumurta, tam tahıllar, kuru yemişler, koyu yeşil yapraklı sebzelere yönelmelidir. Maya diyeti yapanlar, maya çok sayıda besinin içinde yer aldığı için günlük yaşamlarında zorlanabilirler. Sirke yerine limoın suyu, unlu mamüllerde maya yerine soda kullanmak ve lor peyniri tüketmek çözüm olabilir.
Görüldüğü üzere unlu mamul tüketimi sonrasında ortaya çıkan şikayetler, birkaç önemli hastalığın ortak bulgusu durumundadır. Bu hastalara alerji immünoloji değerlendirilmesi yapılmaksızın maya alerjisi tanısı konulması, diğer başka önemli hastalıkların atlanılmasına neden olunmanın yanı sıra, gerçekten maya alerjisi olan hastaların da eksik değerlendirilmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle bu hasta grubunun mutlaka hem gastroenteroloji hem de alerji immünoloji uzmanlarınca değerlendirilmesi gerektiğini önemle vurgulamak isteriz.
