Herediter Anjioödem Hastalığında Tetikleyici Faktörler Nelerdir?
Herediter anjioödem kalıtsal olarak protein yapısındaki bir maddenin eksik ya da işlevsiz olmasından kaynaklanır. Bu hastalıkta değişken aralıklarla vücudun çeşitli yerlerinde ortaya çıkan şişme atakları olur ve bu şişmeler ortalama 2-4 gün sürer. Atakların sıklığı, şiddeti hastadan hastaya ve aynı hastada hayat boyunca farklılıklar gösterir. En tehlikeli şişme yutağı tutan şişmedir. Zamanında ve doğru müdahele edilmesi gerekir. Bir herediter anjioödem atağı hiçbir görünür neden yokken kendiliğinden de başlayabilir. Ancak atakların yaklaşık yarısında tetikleyici bir etkenin varlığı söz konusudur. Bunlar arasında ilk sırayı oluşturan etken strestir. İş, aile hayatı veya sosyal hayatla ilgili ağır bir stres bir şişme atağını başlatabilir. İkinci sırada gelen atak tetikleyici etken fiziksel travmadır. Düşme, çarpma, darbe alma gibi durumlar bir atak başlamasına neden olabilir. Bu açıdan en riskli durum diş çekimi ve ağız içinde yapılan cerrahi girişimlerdir. Böyle bir girişimden sonra ağız, dil ve boğazı tutan bir şişme başlayabilir. Diğer cerrahi müdaheleler ve özellikle genel anestezi gerektiren ameliyatlar da atak başlatma açısından dikkate alınmalıdır. Bazı ilaçlar herediter anjioödem atağını başlatabilir. Bunlardan birisi tansiyon ilacı grubunda bulunan ACE inhibitörü denilen ilaçlardır. Herediter anjioödemli hastaların bu ilaçları kullanması sakıncalıdır. Ağrı kesici ilaçlardan bazıları, özellikle romatizmal ağrılarda kullanılanlar herediter anjioödemli hastaların bazılarında atak başlamasına sebep olabilmektedir. Kadınlarda regl öncesi dönemde östrojen hormonu yükselmesi atak başlamasına neden olabilmektedir. Östrojen hormonunun doğum kontrol ilacı veya menopoz sonrasında replasman tedavisi olarak dışarıdan verilmesi herediter anjioödem atağını tetikler. Bazı enfeksiyonlar, özellikle boğaz enfeksiyonları herediter anjioödemi tetikleyen diğer nedenlerdir.