COVID-19 Tedavisi ve Plaquenil / Hidroksiklorokin Alerjisi
Havaların ısınması ile kontrol altına alınacağını umduğumuz pandemi, her gün 350 bine yakın yeni hastanın eklenmesi ile tüm dünyada endişelerin artmasına neden oluyor. Tedavisi ve aşısı konusunda çalışmalar hızla devam ediyor. Tedavi ajanları arasında en çok merak edilen sıtma ilacı ya da romatizma ilacı olarak bilinen hidroksiklorokin. Kinin; Peru’ya özgü Cinchona ağaçlarının kabuğunda bulunan bir bileşik ve uzun yıllardır sıtmada etkili olduğu biliniyor. Hidroksiklorokin ise 70 yıl önce Bayer firması tarafından bulunan ve piyasaya sunulan bir kinin formudur. Plaquenil adı altında satılan hidroksiklorokin önce FDA tarafından COVID-19 tedavisinde önerildi ancak bir süre sonra tedavi ajanları listesinden çıkarıldı. Neden böyle oldu?
Hidroksiklorokin, antiviral ve immünmodulatör etkisi nedeniyle pandeminin başından itibaren hastalarda kullanılmaya başlandı. Bilhassa immünmodulatör yani bağışıklık sistemimizi ayarlayan yani az çalışıyorsa destekleyen tam tersi abartılı çalışıyorsa frenleyen etkisi nedeniyle COVID-19 hastalığında faydalı olduğunu gösteren çalışmalar yapıldı. Ancak daha sonra bu tedavi ajanının, çok etkili olmadığı üstelik yan etkilerinin fazla olduğunu gösteren çalışmalar yayınlanmaya başladı. Sıtma ve romatizma hastalarındaki deneyimlerden bu ilacın nadiren hipoglisemi ve retinopati yapabildiği biliniyordu. Ancak COVID-19 da diğer ilaçlarla bir arada kullanıldığında bilhassa kalp ritmi üzerinde hayatı tehdit eden yan etkileri olduğu bildirildi. Günümüzde tedavi programlarında yer almasına rağmen hem mortalite üzerinde etkili olmaması hem de önemli yan etkileri nedeniyle bu ilacın kullanımında çok seçici olunması öneriliyor. Özellikle pandeminin başında pekçok kişinin yaptığı gibi Koronavirus enfeksiyonundan korunmak için kullanılmasının ise son derece hatalı olduğu kabul ediliyor.
Hidroksiklorokine karşı alerjik reaksiyonlar ya da aşırı duyarlılık reaksiyonları genellikle ilacın alınmasından hemen sonra değil en erken 6 saat sonra gibi geç dönemde görülüyor. En sık görülen alerjik reaksiyonlar; ilacın kullanımından yaklaşık 2 ile 30 gün sonra ortaya çıkan isilik gibi makulopapüler döküntülerdir. Eğer bu döküntüleri olan kişiler güneş ışığına çıkarlarsa bulgular daha da şiddetli görülebiliyor. Hayatı tehdit edebilecek ağırlıkta ilaç alerjileri nadir olup ( AGEP, DRESS, SJS, TEN) tek tek vakalar şeklinde bildirilmiştir. Alerjik şok ya da anafilaksi nadiren bildirilmiştir.
