Balık Yerken Neden Tedirginlik Duyarız?

Yazın bitmesi ile birlikte balık av yasağı sona erer ve sağlığımız için son derece yararlı olan bu besine daha bol ve ucuz olarak ulaşabilir hale geliriz. Küçük büyük hepimizin çok sevdiği bir besin olmasına rağmen balık yerken hep aklımızın bir köşesinde acaba zehirlenir miyim? acaba alerji yapar mı? soruları olur. Neden balık yerken tedirginlik duyarız?

Nasıl beklemiş yumurta, bayat tavuk besin zehirlenmesine yol açarsa balık da aynı şekilde besin zehirlenmesine yol açar. Bayat balığı yedikten sonra kusma, karın ağrısı ve ishal ortaya çıkabilir. Güvenilir yerlerden almak, taze olarak tüketmek ve iyi pişirmek çözüm olabilir.  Zehirlenme korkusu bi yana balık alerjisi de bizi tedirgin etmektedir.

Balık alerjisi çocuk ve erişkinlerde sık görülen besin alerjilerindendir ve hayat boyu devam edebilir. Balığın içinde en alerjik olan protein parvalbumindir. Balığın iskelet kasında bulunan bu protein ilk defa morina balığında tanımlanmıştır. Bu protein çoğu balıkta olduğu için bir balığa alerjisi olan kişilerin yarısından fazlasının bütün balıklara alerjisi vardır. Fırında ya da ocakta pişirmek çözüm değildir ama tuzlama, kurutma, sos olarak hazırlama alerji potansiyelini azaltabilir. Balık alerjisi olanların mutlaka diğer deniz ürünleri ile alerjik reaksiyon yaşamaları şart değildir. Ama karides alerjisi olanlar ıstakoz gibi diğer kabuklu deniz ürünlerine de alerji geliştirirler.

Önceden balık alerjisi olmayan, balık yediğinde hiçbir problem yaşamayan birinde neden bazı balıkları yedikten sonra reaksiyon gelişir?

Tuna, lüfer, sardalya, uskumru gibi balıklar bol miktarda histidin maddesi içerirler. Balığın uygun şekilde işlenmemesi ve saklanmaması sonucu balığın içinde histidin maddesi,  alerjinin başrol oyuncusu olan histamine dönüşmeye başlar. Güneşin altında uzun süre kalmış, bayat balıklarda ortaya çıkan ve Skombroid zehirlenmesi denen bu durum, bu balığı yiyen kişilerde değişik reaksiyonlar olur. Balık yendikten 1 saat sonra kişinin önce yüzü sonra vücudu kızarmaya ve kaşınmaya başlar, bulantı kusmadan çarpıntıya kadar pek çok şikayete yol açar. Aynı balığı yiyen diğer kişilerde de benzer yakınmaların olması ile gerçek balık alerjisinden kolayca ayrılır.

Yine bayat balıklarda özellikle pişmemiş çiğ olarak tüketilen balık ürünlerinde Anisakis simplex isimli bir parazit ortaya çıkar. Aynen balık alerjisi gibi kaşıntı, vücutta şişlik hatta alerjik şoka varan reaksiyonlara neden olduğu bildirilmiştir.

Balığı korkmadan tüketmek için en çok dikkat etmemiz gereken saklama koşullarının çok iyi olmasıdır.