Anafilaksi (Alerjik Şok) Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Alerjik şok, hızlı gelişen ve yaşamı tehdit eden solunum, sindirim, dolaşım sistemi, cilt ve mukoza belirtilerinin eşlik ettiği alerjik bir tepkidir. Aniden ortaya çıkan kurdeşen, kaşıntı, dil ve dudakta şişlik, burun akıntısı, hapşırık, nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı, yutma zorluğu, karın ağrısı, kusma, ishal özellikle şüpheli bir alerjen alımından sonra gelişmişse anafilaksi yani alerjik şok düşündürmelidir.

Besinler, ilaçlar, böcek, arı sokması ve latex içeren ürünler elerjik şokun en sık etkenleridir. Duyarlı olduğu gıdanın çok az miktarda alımı hatta tozlarının solunması bile alerjik şoka neden olabilmektedir. Alerjiye ek olarak egzersiz gibi fiziksel aktiviteye bağlı olarak da alerjik şok görülebilir. Daha önce alerjik şok geçiren hastalara tedavide hayati öneme sahip adrenalin ilacını içeren, oda ısısında saklanan, kas içine uygulanan hazır enjektörler reçete edilmektedir. Bu enjektörün nasıl kullanılacağı konusunda hastalar hekimleri tarafından bilgilendirilmelidir. Hastaların anafilaksi riskini bildiren bilgilendirici bir kart taşımaları önerilmektedir. Alerjik şok, yaşamı tehdit edebilen acil bir reaksiyon olması nedeni ile tanı konulduktan sonra hızla tedavi edilmelidir. Tedavide hastanın yaşamsal belirtileri, hava yolu, solunum ve dolaşım sistemi değerlendirilmelidir. Kişinin temasta olduğu bir alerjen, almakta olduğu besin ve ilaç, arı iğnesi gibi varsa hemen temas kesilmelidir. Belirtilerin alerjik şoku düşündürmesi halinde derhal 112 aranmalıdır. Hasta sırt üstü ve bacakları yukarı gelecek şekilde yatırılmalı, rahat nefes alması sağlanmalıdır. Alerjik şokun temel tedavisi adrenalindir. Yanında bilgilendirme kartı bulunan, adrenalin oto enjektörü taşıyan hastalara acil olarak üst bacak dış yan yüzüne kas içi uygulanmalıdır. Hastada bir düzelme olmazsa adrenalin aynı dozda 5-15 dakika aralıklar ile yapılmaya devam edilmelidir. Belirtilerin devam etmesi halinde sıvı destek, oksijen tedavisi, bronş genişleticiler ve kaşıntıyı giderici antihistaminik ilaçlar, kortizon tedavisi gibi ek destek tedaviler verilebilmektedir. Hastalar tekrarlama riskine karşılık en az 6-8 saat kadar hastanede gözlem altında olması gerekmektedir. Alerjik şokun acil bir durum olduğu, şüphelenme durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanın ve hastanın yanında bulunan adrenalin oto enjektörünün uygulanmasının hayat kurtaracağı unutulmamalıdır.