Dünya Alerji Organizasyonu Covid-19 Aşı Alerjisi Konusunda Açıklama Yaptı
Yeni Koronavirüs ya da SAR-CoV-2 virüsünün neden olduğu pandeminin, kontrol altına alınmasının halen tek yolu COVID-19 ve varyantlarına karşı etkili bir aşılama yapılmasıdır. Bu nedenle pekçok ülkede aşılama başlamıştır ancak tek bir aşı değil farklı yöntemlerle üretilen farklı aşılar kullanılmaktadır.
Bu aşılar, etkinliği ve güvenilirliği ile ilgili bilimsel çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulanmaya başlansa da gerçek yaşamda aşılama sonrası istenmeyen reaksiyonlar olduğu bildirilmektedir. Aslında çocukluk döneminde yapılan aşılar dahil tüm aşılar için aşı uygulandıktan sonra alerjik reaksiyonlar başta olmak üzere istenmeyen reaksiyonların ortaya çıkması söz konusudur. Son dönemde COVID-19 aşıları ile ilgili reaksiyonların sık sık gündeme gelmesi nedeniyle Dünya Alerji Organizasyonu (World Allergy Organization) bir açıklama metni yayınladı.*
Açıklamada aşılamadan sonra görülen istenmeyen reaksiyonların çoğunun alerjik değil aşıdan beklenen koruyucu immünolojik yanıtın başlaması ile ilgili olduğu, alerjik şok ya da anafilaksinin çok nadir, milyonda birden daha az oranda ortaya çıktığı belirtildi. Ancak Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısı BNT162b2 ile İngiltere ve ABD’de kitlesel aşılama başladıktan sonra 200 000 de 1 oranında alerjik şok ya da anafilaksi görüldüğü, aynı teknolojiye dayanan Moderna aşısı sonrası 360 000 de 1 oranında reaksiyon bildirildiğine dikkat çekildi. Bu reaksiyonların nedeni aşıların içeriğinde bulunan polietilen glikol maddesine bazı insanların aşırı duyarlı olması ile açıklandı. Çünkü losyon, şampuan, krem gibi pek çok kozmetik maddenin, ilaçların hatta bazı hazır besinlerin içinde yer alan polietilen glikolun öteden beri bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olduğu biliniyordu. Açıklamada polietilen glikol alerjisinin çok nadir ancak çok şiddetli hatta tekrarlayan alerjik reaksiyonlara neden olduğu, sağlık çalışanlarında polietilen glikol alerjisinin biraz daha sık görüldüğü bildirildi. Belki de aşının önce sağlık çalışanlarına yapılması nedeniyle alerjik reaksiyonların bu denli sık ortaya çıktığı yorumu yer aldı. Dünya Alerji Organizasyonu’nun önerileri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
| Aşı Yapılabilir | Özel Önlemler Alınmalı | Aşı Yapılmamalı |
| Besin ya da arı ile tetiklenen anafilaksi öyküsü olanlar | Farklı ilaçlarla, tam belirlenememiş ilaçlar ile tetiklenen sistemik alerjik reaksiyon veya anafilaksi geçirmiş olma | Söz konusu aşı ile alerjik reaksiyon yaşanmış ise |
| Ev tozu, polen gibi inhalan alerjisi olanlar | Aşı yada parenteral monoklonal antikor ile tetiklenen anafilaksi geçirmiş olma | mRNA aşısı ile alerjik reaksiyon yaşanmış ise |
| Ailesinde alerji öyküsü olanlar | Sebebi bilinmeyen (idyopatik) anafilaksi geçirmiş olma | Polietilen glikol içeren aşı ile alerjik reaksiyon yaşanmış ise |
| Önceki aşıda lokal reaksiyon olanlar | Mast hücre hastalığı varlığında | |
| Alerjen immünoterapi programında olan hastalar | ||
| Analjeziklere aşırıduyarlılığı olanlar | ||
| Kontrol altında astımı olanlar |
*Turner et al. World Allergy Organization Journal 2021; 14: 100517 http://doi.org/10.1016/j.waojou.2021.100517
