Uzmanlar Corona enfeksiyonunun yayılmasını önlemenin en önemli yolunun “Evde kalın” mottosuyla özetlenen sosyal uzaklaşma ya da karantina olduğunu söylüyorlar. Bunu başaran ülkelerin daha az zararla bu pandemiyi atlatacaklarını düşünüyorlar. Öyleyse enfeksiyon tehdidi sırasında ve sosyal uzaklaşma döneminde alerji/immünoloji ile ilişkili hastalıkları olan hastalar ve onları izleyen uzmanlar nasıl bir yol izlemelidir?
Aslında Alerji İmmünoloji Polikliniğindeki pek çok işlem acil değildir, geciktirebilir ya da ertelenebilir. Mesela hafif/orta astımda yüz yüze görüşmek yerine telefon ya da online olarak rutin kontroller yapılabilir. Ancak ağır astım, venom immünoterapisi ve belirli primer immün yetmezlikli hastalarda hekim ile hastanın bir araya gelmesi gerekir.
Astım
Astım hastalığı, COVID 19 için bir risk faktörü değildir.
Hafif COVID 19 riski / Hafif astım: Telefon ile rutin kontrol yapılabilir
Hafif COVID 19 riski / Ağır astım: Klinikte yüz yüze görüşme uygundur.
Ağır COVID 19 riski / Hafif astım: Astım açısından telefonla görüşme yeterlidir.
Ağır COVID 19 riski / Ağır astım: Negatif basınçlı odada ve hekim özel koruyucu kıyafet giymiş şekilde muayene edilmelidir.
Astımlı hastalar almakta oldukları inhale steroide devam etmelidir. Her ne kadar COVID 19 da ağız yoluyla ya da enjeksiyon ile (sistemik) kortizon kullanımı tartışmalı olsa da eğer hasta sistemik kortizon ile astımı kontrol altında ise kortizon almaya devam etmeli, akut atak sırasında yine sistemik steroid kullanması gerekiyorsa kullanmalıdır.
Hastanede ve Acil Servis’de nebülizatör kullanmak virüsün yayılmasına yardımcı olacağı için sakıncalıdır. Erişkinlerde aracı tüp olmadan doğrudan inhale edilebilecek ilaçları tercih etmek gerekir. Yaşlılardan ve çocuklardan kendi aracı tüpünü yanında getirmesi ya da yeni edinmesi istenebilir.
Alerjik Rinit
Alerjik rinit hastalığı, COVID 19 için bir risk faktörü değildir. Sadece aksırık ve öksürük nedeni ile toplum sizin COVID 19 olduğunuzu sanabilir. Onlara korkmamalarını, alerjiniz olduğunu söyleyebilirsiniz.
Alerjik riniti olan hastalar almakta oldukları kortizonlu burun spreyi, antihistaminik gibi ilaçlara devam etmeliler. Rutin kontroller telefonla gerçekleştirilebilir. Alerji aşısı alanların aşıları altta yazıldığı gibi geciktirilebilir.
İmmün Yetmezlik
Özellikle T hücre eksikliği olanlar ve bronşektazisi olan hastalar risklidir, belirti olduğunda mutlaka muayene gerekir. Muayene odası hatta tetkik istenen yerler mesela röntgen mümkünse ayrı olmalıdır. İmmünglobulin tedavileri subkutan yolla evde yapılamıyorsa aksatılmadan eskisi gibi merkezlerde devam etmelidir. Ancak hastanın evine uzak olan merkeze gelmesi risk yaratacağı için eğer mümkünse tedavi hastanın bulunduğu ilde yapılmalıdır.
Hastalar sorunları olduğunda öncelikle hekimlerine önce telefon ile ulaşmalı eğer gelmeleri istenirse izlendikleri merkeze gitmelidir.
Besin Alerjileri
Diyet değişiklikleri ve yeni öneriler telefon ile yapılabilir. Deri testlerinin ve yükleme testlerinin ertelenmesi gerekir. Sadece 9 aylık iken yapılacak kızamık aşısı ve 1 yaşında yapılacak kızamık kabakulak kızamıkçık aşısı (MMR) öncesinde besin alerjisi kuşkusu olan hastaların hekimi ile telefon görüşmesi yapması uygun olur.
Alerji Aşıları
Alerjen immünoterapi başlangıç döneminde ise 2 haftada bir, idame döneminde ise 6 haftada bir olarak düzenlenebilir. Ancak arı (venom) immünoterapide değişiklik yapılması tavsiye edilmez.
Biyolojik ajanlar
Biyolojik ajanlar (Anti IgE, Anti IL-5) alan hastalar da doz atlanabilir. Eğer önceki enjeksiyonlarda yan etki yaşanmadı ise evde tedavi almaları istenebilir.
Daha geniş bilgi için AAAAI nın web sayfasından alttaki kaynağa ulaşılabilir.
COVID-19: Pandemic Contingency Planning for the Allergy and Immunology Clinic